Επιστολές γνωστών ποιητών και πεζογράφων, ίσως και κριτικών, στον Τόλη Νικηφόρου και επιστολές του ίδιου κατά τον μισό σχεδόν αιώνα της λογοτεχνικής πορείας του ως τώρα. Ακόμη, αναγγελίες εκδηλώσεων, περιγραφές, ανέκδοτα, στιγμιότυπα, ό,τι μπορεί να ενδιαφέρει τον αναγνώστη της λογοτεχνίας κατά τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα.


Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου 2013

Δεν είναι κύριος, είναι ποιητής !!


Το περιστατικό έγινε πριν 10-15 χρόνια σε μια εκδήλωση προς τιμήν του Κλείτου Κύρου στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο της Θεσσαλονίκης. Κατά την αναφορά του στο έργο του ποιητή, ο εισηγητής μας βομβάρδιζε με αλλεπάλληλα «ο κύριος Κλείτος Κύρου» και  «ο κύριος Κλείτος Κύρου».  Δεν άντεξα τελικά και από την κατάμεστη αίθουσα φώναξα : «δεν είναι κύριος, είναι ποιητής». Περιττό να πω ότι ο εισηγητής συνέχισε απτόητος το βιολί του.

Καταλαβαίνω ότι οι προθέσεις του ομιλητή ήταν καλές αλλά αυτά τα κατάλοιπα του καθωσπρεπισμού δεν έχουν θέση στη λογοτεχνία. Δεν έχουν θέση σε καμία μορφή τέχνης. Ο ποιητής είναι ποιητής και ο πεζογράφος πεζογράφος. Σκέτος ποιητής και όχι κύριος, όχι «ο ποιητής κύριος Κλείτος Κύρου» ούτε «η ποιήτρια κυρία Κική Δημουλά».  Όπως και ο συνθέτης είναι συνθέτης, ο ζωγράφος ζωγράφος κ.ο.κ.  «Ο ποιητής Κλείτος Κύρου» λοιπόν αρκεί για να προσδιορίσει την ιδιότητα του τιμώμενου και ήδη αποτελεί τίτλο τιμής.

Έχω κι εγώ προσωπικά υποστεί αυτό το μικρό μαρτύριο σε κάποιες παρουσιάσεις. βιβλίων μου. Δεν είναι κάτι για το οποίο μπορείς να προειδοποιήσεις τους ομιλητές, ούτε φυσικά έχω πλέον τη διάθεση να τους διακόψω, όσο ευγενικά κι αν μπορεί να γίνει αυτό.  Θα έπρεπε ήδη να γνωρίζουν αυτά που θεωρώ ως στοιχειώδη. Δύο ακόμη από τα στοιχειώδη της λογοτεχνίας θα αναφέρω παρακάτω.

Βλέπω σε διάφορα ιστολόγια, στο facebook και αλλού να γράφουν για «ποίηση και λογοτεχνία». Ακόμη και σε τίτλους ιστολογίων. Διερωτώμαι αν αυτοί που το κάνουν έχουν ποτέ ζητήσει από τον μανάβη «μήλα και φρούτα». Και πώς θα τους κοίταζε εκείνος αν το έκαναν. Γιατί, φυσικά, η ποίηση είναι λογοτεχνικό είδος και εκείνο που θα ήθελαν να πουν οι διάφοροι επίδοξοι ποιητές ή ανθολόγοι είναι «ποίηση και πεζογραφία». Πεζογραφία λοιπόν, κυρίες και κύριοι, σε αντιδιαστολή με την ποίηση  και όχι λογοτεχνία.

Τρίτη και τελευταία περίπτωση προς το παρόν είναι οι εισηγητές σε λογοτεχνικές παρουσιάσεις. Οι ποιητές και οι πεζογράφοι της γενιάς  του “30 και της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς δεν παρουσίαζαν σχεδόν ποτέ τα βιβλία τους. Οι λογοτεχνικές εκδηλώσεις άρχισαν κυρίως μετά τη δικτατορία με μεγάλη σεμνότητα. Ήταν ομαδικές κατά κανόνα με έναν εισηγητή αλλά και προσωπικές για καθιερωμένους λογοτέχνες πάλι με  έναν εισηγητή. Θυμάμαι τη χαρακτηριστική περίπτωση του    ποιητή Σαράντου Παυλέα κατά την εκδήλωση που είχε διοργανώσει η Λέσχη Γραμμάτων και Τεχνών στις αρχές της δεκαετίας του ’80 για την πρώτη μεταπολεμική ποιητική γενιά. Ενώ ήταν ήδη σε προχωρημένη ηλικία, προφανώς για πρώτη φορά θα διάβαζε ποιήματά του μπροστά στο κοινό και ήταν συνεσταλμένος, έντονα και συγκινητικά συνεσταλμένος !!

Με τα μέσα που διαθέτουμε σήμερα, τις αίθουσες των βιβλιοπωλείων, τις δημοτικές βιβλιοθήκες, τις καφετέριες και τα μπαράκια και διάφορες άλλες αίθουσες (για να μην αναφέρω το διαδίκτυο όπου γίνεται άλλου είδους χαλασμός), αλλά και με την αβυσσαλέα τάση δημοσίων σχέσεων   και αυτοπροβολής, έχουμε φτάσει στο σημείο ένας πρωτοεμφανιζόμενος ποιητής ή ποιήτρια να παρουσιάζεται από τρεις ή και τέσσερις ομιλητές. Δεν νομίζετε ότι είναι υπερβολικό, για να μην πω γελοίο; Τι περισπούδαχτο να αναφέρουν για το «έργο» του νεοσσού οι τρεις ή τέσσερις εισηγητές; Ενώ βέβαια η εκδήλωση συχνά συντονίζεται από έναν πέμπτο και ένας  ηθοποιός  διαβάζει ποιήματά του.  «Το χρήμα πολλοί εμίσησαν, την δόξαν ουδείς». Ο δρόμος προς τη όποια δόξα όμως συχνά οδηγεί στην κωμωδία. Έτσι παιδιά;
 

2 σχόλια:

  1. Εντάξει, Ποιητή μου, όχι κύριος αλλά ποιητής. Συμφωνώ.

    Έχεις όλα τα δίκια του κόσμου να θυμώνεις με όλους τους αυτόκλητους ποιητές, γιατί ξέρεις (και ξέρω) τι λες.
    Αγανακτώ όμως κι εγώ, μέχρι που εξαγριώνομαι, ΚΑΙ για όλες τις ανακρίβειες που πασάρουν κάποιοι άσχετοι, αντιγράφοντας ο ένας τον άλλο και πιστεύοντας ότι έχουν το αλάθητο του Πάπα-του-Διαδικτύου.
    (π.χ. Τα αντικλείδια του ...Τίτου Πατρίκιου)

    Κι εκείνο το Ποίηση και Λογοτεχνία βγάζει τόσο πολύ μάτι, έτσι που παρουσιάζουν την ποίηση σα να μην είναι λογοτεχνία, με τρελαίνει και μένα.
    Μήπως έτσι αποκαλύπτεται η έλλειψη αγάπης (και γνώσης) γι' αυτό που κάνουν;

    Στην Ελλάδα όλοι γράφουν κάτι. Αναρρωτιέμαι όμως γιατί ΔΕΝ διαβάζουν, ενώ έχουν την κρυφή (ή φανερή) απαίτηση να διαβαστούν οι ίδιοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μόλις τώρα είδα το σχόλιό σου, Κική μου, και σπεύδω να σου απαντήσω. Έχω χάσει τόσες φορές το δίκιο μου από οξύτατες (έως και υβριστικές) αντιδράσεις μου σε παρόμοια κωμικοτραγικά φαινόμενα, που αποφάσισα να ασκηθώ στην αυτοσυγκράτηση και τη μετριοπάθεια. Δεν μου πάει, το ξέρω. Νομίζω όμως ότι είναι μια πιο υπεύθυνη και αποτελεσματική στάση.

      Το διαδίκτυο είναι ένα "free for all". Ή αχταρμάς ή «μπάτε σκύλοι αλέστε». Μέσα στον σωρό των σκουπιδιών υπάρχουν διαμάντια. Μέσα στα πλήθη των άσχετων υπάρχουν χαρισματικά πλάσματα. Ισχύει το «εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω». Μετά την οργή λοιπόν, καλό είναι να επικρατήσει η νηφαλιότητα και οι θετικές ενέργειες. Ελπίζω η ανάρτηση αυτή να αποτελεί μια μικρή συμβολή στη σωστή κατεύθυνση. Καλή χρονιά.

      Διαγραφή