Τόλης Νικηφόρου: "Ζω ολόψυχα το παρόν"
Σειρά: Τα blogs στο Vakxikon.gr
Αριθμός στη σειρά: 23 
Συνέντευξη
στην Άτη Σολέρτη Ο Τόλης Νικηφόρου, πιστός ποιητής στο διάβα του χρόνου, αποδεικνύει με τη δυναμική της σκέψης και την ουσία του αληθινού λόγου του το γιατί η τέχνη του είναι ο προορισμός του στη ζωή. Στην ιστοσελίδα σας http://www.nikiforou-poems.gr/, μας υποδέχεστε με τον εξής στίχο: αργά χτες βράδυ ξαφνικά είδα στον μαυροπίνακα του τίποτα για πάντα αμετάφραστη τη λέξη ελευθερία. Αποτελεί η έκφραση μέσω της γραφής μορφή ελευθερίας; Όταν περιφρονείς τις κοινωνικές συμβάσεις και διάφορους άλλους καταναγκασμούς, πράγματι η γραφή αποτελεί μια μορφή ελευθερίας. Της ελευθερίας εκείνης που μπορεί να διεκδικήσει ο θνητός από το πεπρωμένο του. Τι μπορεί να σας δώσει κίνητρο για να γράψετε; Η τέχνη του λόγου είναι ο προορισμός μου στη ζωή. Δεν χρειάζομαι λοιπόν κανένα κίνητρο, γεννήθηκα με ένα μολύβι στο χέρι και με ένα μολύβι στο χέρι θα πεθάνω. Ερεθίσματα βέβαια υπάρχουν πολλά, ακόμη και στο πιο γκρίζο και αδιάφορο περιβάλλον. Η αθωότητα, η ομορφιά, η γυναίκα, ο έρωτας και η αγάπη, η απώλεια, οι κοινωνικές συνθήκες, ή ίδια η μάταιη ύπαρξή μας. Το έργο σας αντανακλά μια βαθιά ανθρώπινη και ώριμη συνειδητοποίηση της ουσίας των πραγμάτων. Πάντα άμεσο, ειλικρινές, χρωματισμένο συναισθήματα. Κατά πόσο είναι βιωματική η γραφή σας; Σε πολύ μεγάλο, σε καθοριστικό βαθμό, θα έλεγα. Η ζωή μου υπήρξε μια απίστευτη περιπέτεια και, μετά 32 βιβλία, έχω πολλά να πω ακόμα. Τρία από τα βιβλία μου, η συλλογή διηγημάτων Νόστος, 2000, το μυθιστόρημα Η γοητεία των δευτερολέπτων, 2001 και η συλλογή διηγημάτων Ο δρόμος για την Ουρανούπολη, 2008 είναι καθαρά αυτοβιογραφικά, όπως και μια ακόμη συλλογή διηγημάτων που βρίσκεται στο τελικό της στάδιο. Εμπειρίες της ζωής μου υπάρχουν και σε άλλα βιβλία μου πεζογραφίας ενώ τα περισσότερα ίσως ποιήματά μου είναι σκιές και λάμψεις από την προσωπική πορεία μου. Πιστεύω ότι ακόμη και οι εντελώς φανταστικές συλλήψεις μου στο βίωμα βασίζονται. Υπάρχουν λογοτέχνες-καλλιτέχνες που θαυμάζετε; Σας έχει επηρεάσει ενδεχομένως κάποιο καλλιτεχνικό ρεύμα; Κορυφαίος αγαπημένος μου είναι ο Αλμπέρ Καμύ με τον Ξένο και την Πανούκλα και τα φιλοσοφικά του δοκίμια Ο μύθος του Σισύφου και Ο επαναστατημένος άνθρωπος αλλά και με την ίδια τη ζωή του και το παράλογο του θανάτου του. Λατρεύω επίσης δύο διαμετρικά αντίθετους ποιητές, τον Βλαδίμηρο Μαγιακόφσκι και τον Τ.Σ., Έλιοτ καθώς και πολλούς από τους εκπροσώπους το θεάτρου του παραλόγου, με πρώτο τον Σ. Μπέκετ και το υπαρξιακό του αριστούργημα, Περιμένοντας τον Γκοντό. Παρακολουθώ βέβαια τα καλλιτεχνικά ρεύματα αλλά οι εκάστοτε μόδες και τάσεις με αφήνουν παγερά αδιάφορο. Εκφράζω τη δική μου αλήθεια και την εκφράζω με τον δικό μου τρόπο. Έρωτας και θάνατος. Οι ενορμήσεις της ζωής. Ποιος καταφέρνει να θριαμβεύσει άραγε; Τελικός νικητής είναι βέβαια πάντα ο θάνατος. Όλα θα σβήσουν, όλα θα χαθούν. Θριαμβευτής της ζωής όμως είναι ο έρωτας με την ευρύτατή του έννοια. Όλη η καλλιτεχνική δημιουργία, με κορυφαία την ποίηση, είναι μια πράξη ερωτική. Είναι μια αντιπαράθεση με την αίσθηση της ματαιότητας και μια επιβεβαίωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας μπροστά στο τίποτα που όλους μας περιμένει. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας; H απώλεια αγαπημένων μου προσώπων, η αρρώστια και ο θάνατος. κρύβω μέσα μου ένα παιδί που δεν δέχεται πως μπορεί να γελάω όταν την ίδια στιγμή κάποιος κλαίει κρύβω μέσα μου ένα παιδί απαρηγόρητο που θάθελε να φτιάξει τη ζωή στα μέτρα της καρδιάς του Απόσπασμα από το ποίημά σας που τιτλοφορείται Ένα παιδί. Από τη συλλογή Αναρχικά (1979). Πόσο επίπονο μπορεί να είναι για κάποιον άνθρωπο να κρύβει μέσα του το παιδί που κάποτε ήταν; Ο δημιουργός, ο καλλιτέχνης, ο ποιητής διατηρεί μέσα του ακέραια την παιδική ματιά στα πράγματα, την μαγεία της ανακάλυψης του κόσμου. Με την πρωταρχική του αθωότητα λοιπόν βαδίζει μέσα στον συνήθη τόπο των εκτελέσεων που είναι η μνήμη και υπερβαίνει την οδύνη της. ο παιδικός μου φίλος είχε κοινή καρδιά ρομαντική ένα ψυχρό σταλινικό μυαλό μια φλογερή ψυχή αναρχική σαράντα χρόνια στο καμίνι της ασφάλτου άντε να πορευτεί μετά και νάχει η πράξη του συνέπεια Ποια θεωρείτε πως είναι η μεγαλύτερη αρετή που οφείλει να διασώσει ο άνθρωπος; Η αγάπη φυσικά, η βαθιά ανθρώπινη αλληλεγγύη προς όλες τις βασανισμένες ψυχές που έχουν κοινή μοίρα στον κόσμο. οι νεκροί για πάντα άτρωτοι από τη μοναξιά ή την αγάπη Ποια η σχέση σας με τους «νεκρούς» σας; Μια σχέση απέραντης αγάπης που θα χαθεί μόνο όταν χαθώ κι εγώ. Ο πατέρας μου, η μητέρα μου, ο αδερφός μου ζουν μέσα στην καρδιά μου και φτερουγίζουν στα μάτια μου. Είναι πια οριστικά εγώ. Παρελθόν-Παρόν-Μέλλον. Ποια από τις τρεις διαστάσεις του χρόνου σας εμπνέει περισσότερο; Ζω ολόψυχα το παρόν με τακτικές αναδρομές στο παρελθόν και περιοδικές εφορμήσεις στο μέλλον. Με εμπνέουν οι αξίες ενός αιώνια παρόντος χρόνου. να φοβάσαι την πικρή γεύση της μοναξιάς και το ανεξερεύνητο φάσμα της αλήθειας Στίχοι από τον «εσωτερικό εχθρό» σας. Ποια η σχέση σας με τη μοναξιά; Έχω τη Σοφία, σύντροφο της ζωής μου, έχω και πολλούς φίλους αγαπημένους από τα παιδικά και τα εφηβικά μου χρόνια και από κάθε φάση της ζωής μου. Δίνω και δέχομαι την αγάπη και δεν αισθάνομαι την παραμικρή μοναξιά στην καθημερινή ζωή. Η δική μου μοναξιά ανάγεται στις πηγές της ύπαρξης, στην καταγωγή και τον προορισμό μας. Ποια πιστεύετε πως είναι η μεγαλύτερη αλήθεια που μας λέει η ζωή; «Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον» - επιστολή α’ προς Κορινθίους του Αποστόλου Παύλου. Ποια είναι η σχέση σας με τα όνειρα; Από τον κόσμο αυτό του φόνου και της ατιμίας, που είναι ταυτόχρονα και κόσμος των θαυμάτων, εγώ κρατάω τα θαύματα. Είμαι ένας αμετανόητος ουτοπιστής. Θα πιστεύω σε ένα κόσμο αγάπης και δημιουργίας και θα αγωνίζομαι γι’ αυτόν τον κόσμο ως το τέλος. Και στην άλλη ζωή, αν υπάρχει. Πώς κρίνετε τη σύγχρονη κοινωνική και λογοτεχνική πραγματικότητα; Αρνητική έως τραγική με έντονα στοιχεία γελοιότητας. Οι χαλεποί καιροί όμως τροφοδοτούν την τέχνη σε κάθε της μορφή. Μέσα στα σκουπίδια ήδη ανθίζουν τα πιο μεθυστικά λουλούδια. Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια; Αναμένεται να εκδώσετε κάποιο επόμενο βιβλίο; Έχω έτοιμα ή περίπου έτοιμα τρία βιβλία. Ένα παραμύθι για μεγάλους, που έγραψα μαζί με την ποιήτρια Τζούλια Φορτούνη, μια συλλογή διηγημάτων για τα παιδικά μου χρόνια και μια ακόμη συλλογή ποιημάτων. Αν όλα πάνε καλά, τα τρία αυτά βιβλία θα πρέπει να εκδοθούν μέχρι το τέλος του 2016. Τέλος, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω από καρδιάς που με τιμήσατε με αυτή τη διαδικτυακή συνομιλία, να ευχηθώ καλή επιτυχία στο έργο σας και να σας ζητήσω να κάνετε μια ευχή! Σας ευχαριστώ θερμά για τη συνομιλία μας και τις ευχές. Εύχομαι με όλη μου την καρδιά να ξεπεράσει σύντομα η πατρίδα μας την κρίση και να έρθουν καλύτερες μέρες για όλους μας και κυρίως για τα παιδιά. |
